Το άγχος για τη ζωή, Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο

"Γι' αυτό λοιπόν σας λέω: Μη μεριμνάτε για τη ζωή σας, τι θα φάτε και τι θα πιείτε, ούτε για το σώμα σας, τι θα ντυθείτε. Η ζωή δεν είναι σπουδαιότερη από την τροφή; Και το σώμα δεν είναι σπουδαιότερο από το ντύσιμο; Κοιτάξτε τα πουλιά που δε σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε συνάζουν αγαθά σε αποθήκες, κι όμως ο ουράνιος Πατέρας σας τα τρέφει. Εσείς δεν αξίζετε πολύ περισσότερο απ' αυτά; Κι έπειτα ποιος από σας μπορεί με το άγχος του να προσθέσει έναν πήχυ στο ανάστημά του; Και γιατί τόσο άγχος για το ντύσιμό σας; Ας σας διδάξουν τα αγριόκρινα πως μεγαλώνουν: δεν κοπιάζουν ούτε γνέθουν. Κι όμως σας βεβαιώνω πως ούτε ο Σολομών σ' όλη του τη μεγαλοπρέπεια δεν ντυνόταν όπως ένα από αυτά. Αν όμως ο Θεός ντύνει έτσι το αγριόχορτο, που σήμερα υπάρχει κι αύριο θα το ρίξουν στη φωτιά, δε θα φροντίσει πολύ περισσότερο για σας, ολιγόπιστοι; Μην έχετε, λοιπόν, άγχος και μην αρχίσετε να λέτε: "τι θα φάμε;" ή "τι θα πιούμε;", ή "τι θα ντυθούμε;" γιατί για όλα αυτά αγωνιούν όσοι δεν εμπιστεύονται το Θεό. Όμως ο ουράνιος Πατέρας σας ξέρει καλά ότι έχετε ανάγκη απ' όλα αυτά. Γι' αυτό πρώτα απ' όλα να επιζητείτε τη βασιλεία του Θεού και την επικράτησή του θελήματός του, κι όλα αυτά θα ακολουθήσουν. Μην αγωνιάτε, λοιπόν, για το αύριο, γιατί η αυριανή μέρα θα έχει τις δικές της φροντίδες. Φτάνουν οι έγνοιες της κάθε μέρας".

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Γ')

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΑ

Όταν θα έχουμε βρει τη δική μας εσωτερική πηγή ενέργειας θα λειτουργούμε από το ρόλο του Ενήλικα. Ο Ενήλικας είναι ένας ώριμος άνθρωπος, που έχει σεβασμό και για τον εαυτό του και για τους άλλους, έχει αγάπη και για τον εαυτό του και για τους άλλους και μπορεί να εκφράσει τις ανάγκες του με έναν ώριμο τρόπο, χωρις να χρειάζεται να καταλήξει σε αυτά τα παιχνίδια (βλέπε: Οι ρόλοι που παίζουμε, μέρος β'). Επικοινωνεί χωρίς να κλαίει, να φωνάζει, να απειλεί, να κριτικάρει, να κατηγορεί. Εξηγεί τις ανάγκες, τα συναισθήματα και τις πεποιθήσεις του με έναν ώριμο τρόπο. Με σεβασμό προς τον εαυτό του, που σημαίνει ότι δεν καταπιέζεται. Αλλά και με σεβασμό προς τον άλλο. που σημαίνει ότι μιλάει με τον τρόπο που θα ήθελε ο άλλος να μιλάει σ' αυτόν.
Όμως, για να πραγματοποιηθεί αυτή η αποτελεσματική επικοινωνία, χρειάζεται πρώτα να νιώθουμε εσωτερική ασφάλεια, να έχουμε απελευθερωθεί από τις πεποιθήσεις που μας κάνουν να νιώθουμε τόσο ευάλωτοι σε αυτές τις περιπτώσεις, και επίσης, χρειαζόμαστε αυτογνωσία. Γιατί αν δεν έχουμε αυτογνωσία, αν δεν ξέρουμε τι νιώθουμε, ποιες είναι οι ανάγκες μας και τι πιστεύουμε, είναι αδύνατον να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά. Μπορούμε να εκφραζόμαστε ξεκάθαρα μόνο αν γνωρίζουμε τον εαυτό μας σε βάθος.
Χρειάζεται να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις, που μας δημιουργούν ανασφάλεια και αμφιβολία για την αξία μας.



ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 

Μπορούμε να εκφράσουμε τις ανάγκες μας σαν παράπονα, σαν κατηγορίες ή απλά σαν ανάγκες, χωρίς να κατηγορήσουμε, να κριτικάρουμε, να απειλήσουμε τους άλλους, επειδή δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες μας.
Η ίδια ανάγκη μπορεί να εκφραστεί:

1. Σαν παράπονο από το ρόλο του Θύματος.
2. Σαν κριτική από το ρόλο του Ανακριτή.
3. Σαν απλή ανάγκη με μια εξήγηση, γιατί αυτή η ανάγκη είναι σημαντική για μας και για το πως νιώθουμε όταν δεν ικανοποιείται.

Ο τρίτος τρόπος είναι από το ρόλο του Ενήλικα, που είναι συναισθηματικά ώριμος και είναι η βάση του "Εγώ-μηνύματος". Οι δύο πρώτοι τρόποι είναι "Εσύ-μηνύματα". Δεν έχουμε παραδείγματα επικοινωνίας από το ρόλο του Απόμακρου επειδή συνήθως δεν επικοινωνεί και από το ρόλο του Τρομοκράτη επειδή συνήθως απειλεί και η απειλή του θα εξαρτάται από αυτό που χρειάζεται ο άλλος και από το τι μπορεί να ελέγχει ο Τρομοκράτης. Είναι συνήθως άσχετο με το θέμα των αναγκών.

Παραδείγματα "Εσύ-μηνυμάτων":

1. Παράπονο από το Θύμα: "Συμφωνείς να κάνεις κάτι και μετά δεν το κάνεις".
2. Κριτική από τον Ανακριτή: "Είσαι ανεύθυνος και ανώριμος".

Παράδειγμα "Εγώ-μηνύματος":

"Χρειάζομαι να τηρείς τις συμφωνίες μας".  Ή ίσως ακομη καλύτερα: "Έχω ανάγκη να τηρούνται οι συμφωνίες μας και απο τις δύο πλευρές". Και συνεχίζουμε στο ίδιο "Εγώ-μήνυμα": '... επειδή δημιουργούνται διάφορα προβλήματα (εδώ θα πρέπει να συμπληρώσετε εσείς: χάνω χρόνο, χάνω χρήματα, κουράζομαι, χάνω την εμπιστοσύνη μου, νιώθω αδικία και πίκρα και πολλές φορές θυμό, κλπ).

Πάντα το "Εγώ-μήνυμα" θα αφορά:

1. Τις ανάγκες που έχουμε.
2. Το λόγο, το γιατί όταν ο άλλος δε σέβεται τις ανάγκες που έχουμε, μας δημιουργείται πρόβλημα.

Έχουμε δηλαδή δύο κατηγορίες προβλημάτων: τα πρακτικά (χρόνος, χρήμα, κλπ) και τα συναισθηματικά (πόνος, πίκρα, θυμός, κλπ). Οφείλουμε να τα εξηγήσουμε στον άλλον, ώστε να καταλάβει ποιες είναι οι ανάγκες μας και γιατί αυτά είναι σημαντικά για μας. 

Αυτή την εξήγηση πολλές φορές φοβόμαστε να την κάνουμε, γιατί είναι πολύ πιο εύκολο να πούμε: "Είσαι αναίσθητος, είσαι απαράδεκτος", επειδή νιώθουμε ότι παίρνουμε ενέργεια έτσι. Αν όμως πούμε: "Σε χρειάζομαι, νιώθω απόρριψη, φοβάμαι", νιώθουμε ότι εκθέτουμε τον εαυτό μας, γινόμαστε ευάλωτοι και αυτό δεν μας αρέσει, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Η αλήθεια είναι ότι: "Είμαι εξαρτημένος από εσένα, χρειάζομαι την προσοχή σου, την αγάπη σου, την επιβεβαίωσή σου". Δεν μπορούμε να το πούμε όμως, ειδικά οι άνδρες δυσκολεύονται, και έχουμε καταλήξει στο να βάζουμε ετικέτες: "Είσαι έτσι, είσαι αλλιώς κλπ". Αλλά δε λύνεται το πρόβλημα. Ο άλλος απλά αμύνεται, δεν αλλάζει. Αν εκφράσουμε όμως μια ανάγκη, χωρίς παράπονο ή κριτική, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να μας καταλάβει ο άλλος, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο. Εκφράζονται την ανάγκη μας, ο άλλος δεν μπαίνει αυτόματα σε άμυνα και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ανταποκριθεί.

Ένα τελευταίο παράδειγμα:

Παράπονο: "Δε μοιράζεσαι μαζί μου αυτά που νιώθεις σκέφτεσαι".

Κριτική: "Είσαι εγωιστής, αδιάφορος, κλειστός".

Εγώ-μήνυμα: "Χρειάζομαι να ξέρω τι νιώθεις και τι σκέφτεσαι, για να νιώθω ότι είμαστε μαζί, ότι με εμπιστεύεσαι και με σέβεσαι, αλλιώς νιώθω μοναξιά, και νομίζω ότι ίσως έχω κάνει κάτι που σε πείραξε και δε μου μιλάς".

Εξηγούμε στον άλλο ακριβώς τι γίνεται μέσα στο νου μας. Είναι πιο ειλικρινής, πιο αληθινός αυτός ο τρόπος επικοινωνίας.

Απόσπασμα απ' το βιβλίο "Αυτογνωσία", Ρόμπερτ Ηλία Νατζέμυ

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Α')

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Β')

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Β')

Ο ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΣ

Ο πρώτος ρόλος είναι ο ρόλος του Τρομοκράτη. Μαθαίνουμε από τους γονείς μας ότι με τη φωνή, με την απειλή και με το να γινόμαστε άγριοι, μπορούμε να έχουμε αυτό που θέλουμε. Μπορούμε να κάνουμε τον άλλο ή να μη μας πλησιάζει, να μην μπορεί να ζητήσει τίποτα από μας, ή να τον αναγκάζουμε να κάνει αυτό που θέλουμε εμείς, να μας εξυπηρετεί.

Με αυτόν τον τρόπο ίσως να μπορούμε να έχουμε αυτό που θέλουμε από τον άλλο, αλλά μάλλον θα χάσουμε την αγάπη του και το σεβασμό του. Έχουμε δημιουργήσει μαζί του μια σχέση φόβου. Μας φοβάται επειδή δεν αντέχει τις φωνές μας, την επιθετικότητα και τις απειλές μας και έτσι κάνει αυτό που του ζητάμε.
Αρκετοί γονείς έχουν μια τέτοια σχέση με τα παιδιά τους. Αυτό διαρκεί μέχρι τα παιδιά να φτάσουν στην εφηβεία, οπότε αντιστρέφονται τα πράγματα και ο έφηβος ίσως γίνει τώρα ο επιθετικός, ο Τρομοκράτης, και ο γονιός το Θύμα. Οι απειλές έρχονται τώρα από την άλλη πλευρά, είναι σαν μπούμερανγκ. Καταφέραμε τόσα χρόνια να έχουμε αυτό που θέλουμε, αλλά τώρα αντιστρέφονται οι ρόλοι.
Ο πρώτος ρόλος λοιπόν είναι ο ρόλος του Τρομοκράτη, που ελέγχει τους άλλους μέσα από την αίσθηση του κινδύνου ή του φόβου. Η αίσθηση του κινδύνου είναι ένας μηχανισμός, που οι περισσότεροι από μας έχουμε όποτε κάποιος μας υψώνει έντονα τη φωνή του. Υπάρχουν δύο σκεπτομορφές σε σχέση με αυτό:
1. Η μία είναι ότι όποιος φωνάζει έντονα και δυνατά έχει δίκιο, ότι όποιος είναι θυμωμένος έχει δίκιο.
2. Η δεύτερη είναι ότι κινδυνεύουμε, όταν ο άλλος είναι θυμωμένος.
Όταν ήμαστε παιδιά ήταν φυσικό να σκεφτόμαστε ότι κινδυνεύουμε, τώρα όμως αυτό γίνεται αυτόματα. Βλέπουμε ολόκληρους άνδρες, διπλάσιους σε μέγεθος από τις γυναίκες τους, να φοβούνται όταν εκείνες τους φωνάζουν. Όχι επειδή πρόκειται κάποιος να τους δείρει, όπως όταν ήταν παιδιά. Απλά έχει δημιουργηθεί ένας αυτόματος μηχανισμός που ξυπνάει το εσωτερικό τους παιδί και νιώθουν φόβο. 

ΤΟ ΘΥΜΑ
 Ο δεύτερος τρόπος για να ελέγχουμε τους άλλους και να έχουμε αυτό που θέλουμε, είναι ο ρόλος του θύματος, όταν παίζουμε τον αδύναμο και τον αδικημένο. Στο ρόλο αυτό δημιουργούμε συνήθως αίσθηση ενοχής στους άλλους, ώστε να τους σταματήσουμε να κάνουν ό, τι μας στεναχωρεί. Κάνουμε ένα συναισθηματικό εκβιασμό παίζοντας τον πληγωμένο ή τον αδικημένο.
Επίσης, μπορούμε να αναγκάζουμε τους ανθρώπους να μας κάνουν τα χατίρια, όταν αυτοί είναι ελεγχόμενοι από την ανάγκη τους να έχουν την επιβεβαίωση ή την έγκρισή μας. Η σκέψη είναι: "Είμαι το θύμα κι εσείς είστε υπεύθυνοι για την ευτυχία μου, τη δυστυχία μου, την υγεία μου, την ικανοποίησή μου". Αν εμείς δεχθούμε ότι πράγματι είμαστε υπεύθυνοι για την πραγματικότητα του θύματος, τότε μπορεί να μας ελέγξει. Κι εμείς με τη σειρά μας προσπαθούμε να ελέγξουμε άλλους με τον ίδιο τρόπο.
Το Θύμα, ο αδικημένος, παίρνει αξία και έχει κέρδος και από κάτι άλλο: "Όσο είμαι αδικημένος, οι άλλοι είναι άδικοι, δεν είναι σωστοί και μόνο εγώ είμαι ο σωστός". Μερικοί άνθρωποι που δεν βρίσκουν την αξία τους με κάποιον άλλο τρόπο, έχουν ως μοναδικό τρόπο για να βεβαιώσουν την αξία τουςτο ρόλο του αδικημένου, γιατί ο αδικημένος είναι πάντα ο "καλός". Μερικοί παίζουν το ρόλο του Θύματος ή για να κερδίσουν την αξία τους ή για να σταματήσουν τους άλλους από το να τους ζητάνε κάτι ή για να τους ελέγξουν με συναισθηματικό εγωισμό.

Ο ΑΠΟΜΑΚΡΟΣ
 Ο τρίτος ρόλος που μπορεί να παίξουμε είναι ο ρόλος του Απόμακρου. Αν έχουμε ένα γονιό Τρομοκράτη, Θύμα ή Ανακριτή, μπορεί να βρούμε, ως μόνη λύση, το να απομακρυνθούμε συναισθηματικά, να κλειστούμε μέσα στον εαυτό μας, επειδή δεν αντέχουμε, δεν τα βγάζουμε πέρα σε αυτό το συναισθηματικό παιχνίδι. Γινόμαστε Απόμακροι. Γενικά ο άνδρας προστατεύει τον εαυτό του με την επίθεση (Τρομοκράτης) ή με το κλείσιμο (Απόμακρος) και η γυναίκα προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες της παίζοντας το Θύμα ή τον Ανακριτή.
Ως Απόμακροι:
1. Μην έχοντας πολλή συναισθηματική επαφή με τους άλλους προστατεύουμε τον εαυτό μας. Αν φωνάζουν, απομακρυνόμαστε και δεν εκφράζουμε τις ανάγκες ή τα συναισθήματά μας.
2. Αν συνδυάσουμε τον Απόμακρο με το Θύμα και κόβουμε την επικοινωνία, "κάνουμε μούτρα",  ο άλλος αρχίζει να νιώθει ότι μας έχει κάνει κάτι, ότι εκείνος φταίει και προσπαθεί να μας κάνει να του χαμογελάσουμε ή να του μιλήσουμε, γιατί του λείπει η επικοινωνία, που είναι συναισθηματική τροφή.
Από το ρόλο του Απόμακρου ελέγχουμε τους άλλους μέσα από την ανάγκη τους να έχουν την προσοχή μας, το άνοιγμά μας, την επικοινωνία μας ή το χαμόγελό μας. Αυτή είναι η δύναμη του Απόμακρου.
Ο Τρομοκράτης ελέγχει τους άλλους μέσα από το φόβο τους και το Θύμα μέσα από την ενοχή ή την πεποίθησή τους ότι είναι υπεύθυνοι για την πραγματικότητά του. Ο Απόμακρος ελέγχει τους άλλους μέσα από την ανάγκη τους να έχουν την προσοχή του, την επικοινωνία μαζί του, η οποία τους κάνει να τον πλησιάζουν εκείνοι κι έτσι αυτός να κερδίζει ενέργεια.

Ο ΑΝΑΚΡΙΤΗΣ 
Ο τέταρτος τρόπος με τον οποίο μαθαίνουμε να προστατεύουμε τον εαυτό μας και επιδιώκουμε να παίρνουμε ενέργεια, προσοχή και να ελέγχουμε τους άλλους, είναι ένας τρόπος που αναπτύσσεται περισσότερο καθώς το παιδί πλησιάζει στην εφηβεία. Είναι ο ρόλος του Ανακριτή, μέσα από τον οποίο ανακρίνουμε τους άλλους.
Μαθαίνουμε ότι, αν κρίνουμε, αν κριτικάρουμε κάποιον, μπορούμε να τον βάλουμε σε αμυντική θέση. Μπορούμε να πάρουμε ενέργεια και προσοχή από αυτόν, καθώς προσπαθεί να δικαιολογήσει τον εαυτό του, να απολογηθεί. Μέσα απο τις ερωτήσεις και την κριτική που του κάνουμε, δεσμεύουμε την προσοχή του, την ενέργειά του και τρεφόμαστε ενεργειακά από αυτόν.
Ίσως πιο συχνά να χρησιμοποιούμε κριτική όταν ο άλλος είναι Απόμακρος, γιατί οπωσδήποτε θα θελήσει να απαντήσει στην κριτική  μας και έτσι θα έχουμε την προσοχή του,  που δεν μας τη δίνει με άλλο τρόπο. Άλλοι θα χρησιμοποιήσουν την κριτική σε ένα Θύμα, ρίχνοντας την ευθύνη σε αυτό. Του Τρομοκράτη μπορούμε να του πάρουμε τα "όπλα" βάζοντάς τον σε άμυνα με την κριτική μας.
Είναι δυσάρεστες αυτές οι επικοινωνίες, αυτές οι σχέσεις. Πληγωνόμαστε και εμείς και οι άλλοι και είναι κρίμα, γιατί συνήθως παίζουμε τους ρόλους αυτούς, με ανθρώπους που αγαπάμε. Δημιουργείται υποσυνείδητα ένα παιχνίδι, μέσα στο οποίο χάνουμε πάρα πολλή ενέργεια.
Αγαπάμε αυτά τα άτομα, αλλά έχουμε τόση ανασφάλεια και αμφιβολία για την αξία μας ώστε αναγκαζόμαστε να μπούμε σε αυτά τα παιχνίδια, για να πάρουμε ενέργεια και ασφάλεια μέσα από την προσοχή, την επιβεβαίωση και την υπακοή των άλλων.

Απόσπασμα απ' το βιβλίο "Αυτογνωσία", Ρόμπερτ Ηλία Νατζέμυ 

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Α') 
Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Γ') 

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Α')

Ως παιδιά, καθώς μεγαλώνουμε, αρχίζουμε να βιώνουμε κάποια στιγμή απογοήτευση επειδή οι ανάγκες μας δεν ικανοποιούνται πάντα και φυσικά προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να τις ικανοποιήσουμε. Θέλουμε να πάρουμε αυτό που επιθυμούμε από τους άλλους ανθρώπους, κι επίσης να εξασφαλίσουμε ότι οι άλλοι δεν παίρνουν από μας αυτό που δεν θέλουμε  να τους δώσουμε.

Τί είναι αυτά που θέλουμε από τους άλλους ανθρώπους ακόμα κι ως ενήλικες;

1. Πρώτα την προσοχή τους. Όλοι θέλουμε να μας προσέχουν. Νιώθουμε πολύ άσχημα όταν κάποιος μας αγνοεί. Νιώθουμε μείωση της αξίας μας, απόρριψη, αδυναμία.

2. Θέλουμε επιβεβαίωση , αναγνώριση της αξίας μας, δηλαδή ότι είμαστε καλοί, σωστοί, ικανοί.

3.  Θέλουμε να μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι άλλοι θα είναι πάντα εκεί για μας, για να νιώσουμε την ασφάλεια  που μας δίνει η δέσμευσή τους.

4. Μερικές φορές θέλουμε και την αποκλειστικότητα της αγάπης και της προσοχής τους. Ένα παιδί που χάνει την αποκλειστικότητα βιώνει για πρώτη φορά ζήλια προς το μικρότερο αδελφό ή αδελφή. Και ως ενήλικοι θέλουμε αποκλειστικότητα στις συντροφικές σχέσεις και, κατά καιρούς, ακόμα και στις φιλικές μας σχέσεις. Αυτό συμβαίνει, επειδή φοβόμαστε μήπως ο σύντροφός ή ο φίλος κάποια στιγμή αρχίσει να ενδιαφέρεται περισσότερο για κάποιον άλλον και μας αφήσει. Τότε εμείς θα μείνουμε μόνοι, χωρίς να ικανοποιούνται οι ανάγκες μας.

Ως μικρά παιδιά, η ανάγκη μας αφορούσε στην ίδια την επιβίωσή μας, που εξαρτιόταν από κάποιον άλλον. Δεν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε για τον εαυτό μας ούτε τροφή ούτε στέγη. Όλη η ύπαρξή μας και η αξία μας εξαρτιόταν από το γονιό, που ήταν για μας "παντοδύναμος και τέλειος", μέχρι σιγά-σιγά να απομυθοποιηθεί στα εφηβικά μας χρόνια.

Θέλουμε, λοιπόν, προσοχή, επιβεβαίωση και αναγνώριση. Θέλουμε να δεσμεύσουμε τον άλλον, ώστε να εξαρτάται από μας και θέλουμε επίσης αποκλειστικότητα σε όλα αυτά.

5. Επίσης, ίσως μας ενδιαφέρει το να μπορούμε να ελέγχουμε τον άλλο, εμποδίζοντάς τον να μας ζητάει πράγματα που δε θέλουμε ή δεν μπορούμε να δώσουμε, ίσως για να μην κουραζόμαστε ή για να μπορούμε να βολευόμαστε. Ή ίσως θέλουμε απλά να μας κάνει τα χατίρια.

Έτσι ψάχνουμε και βρίσκουμε τον τρόπο για να κάνουμε το γονιό να μας δώσει την προσοχή του και αρχίζουμε να μαθαίνουμε να "παίζουμε" ρόλους: Κλαίμε, φωνάζουμε, κρυβόμαστε, απειλούμε, εκμεταλλευόμαστε τις ενοχές του. Αν δεν μπορούμε να έχουμε την προσοχή που θέλουμε σαν "καλά" παιδιά, θα γίνουμε "κακά" παιδιά, ώστε με οποιονδήποτε τρόπο να έχουμε την προσοχή, την αναγνώριση και ό, τι ζητάμε.

Σ' αυτήν μας την προσπάθεια αναπτύσσουμε διάφορους ρόλους, που θα χωρίσουμε σε τέσσερις βασικές κατηγορίες, όπως αναφέρονται στο βιβλίο "Ουράνια Προφητεία".

Απόσπασμα από το βιβλίο "Αυτογνωσία", Ρόμπερτ Ηλία Νατζέμυ

Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Β') 
Οι ρόλοι που παίζουμε (Μέρος Γ')