- Όλα έχουν ένα κρυφό νόημα στον κόσμο ετούτον συλλογίστηκα. Όλα, άνθρωποι, ζώα, δέντρα, άστρα, είναι ιερογλυφικά, και χαρά σ' εκείνον, αλίμονο σ' εκείνον, που αρχίζει να τα συλλαβίζει και να μαντεύει τι λένε... Τη στιγμή που τα βλέπεις δεν καταλαβαίνεις, θαρρείς πως είναι άνθρωποι, ζώα, δέντρα, άστρα, μονάχα ύστερα από χρόνια, πολύ αργά, μπαίνεις στο νόημα.
- Άσε τους ανθρώπους ήσυχους αφεντικό, μην τους ανοίγεις τα μάτια. αν τους τ' ανοίξεις τι θα δουν; Την κακή τους και την ψυχρή! Ασ' τα λοιπόν κλειστά να ονειρεύονται. Σώπασε μια στιγμή, έξυσε το κεφάλι, συλλογίζουνταν.-Εξόν, έκαμε τέλος, εξόν... -Τι; για να δούμε; -Εξόν αν, όταν θ' ανοίξουν τα μάτια τους, έχεις να τους δείξεις έναν κόσμο καλύτερο... Έχεις;
- Ήμουν ευτυχής και το' ξερα. Όσο ζούμε μιαν ευτυχία, δύσκολα τη νιώθουμε. Μονάχα όταν περάσει και κοιτάξουμε πίσω μας, καταλαβαίνουμε ξαφνικά - και κάποτε με κατάπληξη - πόσο σταθήκαμε ευτυχισμένοι.
- Πες μου τι κάνεις το φαϊ που τρως, μου είπε κάποτε, και θα σου πω ποιος είσαι. Άλλοι το κάνουν ξίγκια και κοπριά, άλλοι το κάνουν δουλειά και κέφι, κι άλλοι, έχω ακουστά, το κάνουν λέει, Θεό. Τριών λογιών είναι το λοιπόν οι άνθρωποι.
- Ηδονικές όλο θλίψη οι ώρες ετούτες της ψιλής βροχής, σα να βρέχεται η ψυχή σου η πεταλούδα και βουλιάζει στο χώμα. Έρχουνται στο νου σου όλες οι πικρές θύμησες, οι στερνιασμένες στην καρδιά σου - χωρισμοί από φίλους, χαμόγελα που έσβησαν, ελπιδες που μάδησαν σαν πεταλούδες κι αυτές, και τους απόμεινε μονάχα το σκουλήκι, και το σκουλήκι αυτό σούρνεται τώρα στα φύλλα της καρδιάς σου και τα τρώει.
- Είχε ξετρουπώσει μέσα στο σεντούκι της, ευτύς ως ένιωσε τον κίνδυνο ένα Χριστό Σταυρωμένο, από άσπρο γυαλιστερό κόκαλο και τον έχωσε κάτω από το προσκεφάλι της. Χρόνια τώρα τον είχε αποξεχάσει μέσα στις ξεσκισμένες της πουκαμίσες και τα βελουδένια της κουρέλια, στον πάτο του σεντουκιού. Σα να 'ταν ο Χριστός κανένα γιατρικό που το παίρνεις μονάχα σαν αρρωστήσεις βαριά. Όσο ζούμε και καλοζούμε και τρώμε και πίνουμε και φιλούμε, δε μας χρειάζεται.
- Να λες "Ναι" στην ανάγκη να μετουσιώνεις το αναπόφευκτο σε δικιά σου λεύτερη βούληση - αυτός, ίσως, είναι ο μόνος ανθρώπινος δρόμος της λύτρωσης.
- Τριών λογιών είναι οι άνθρωποι: Αυτοί που βάζουν σκοπό να ζήσουν, καθώς λένε, τη ζωή τους, να φαν, να πιουν, να φιλήσουν, να πλουτίσουν, να δοξαστούν... Έπειτα είναι αυτοί που σκοπό βάζουν όχι τη ζωή τους παρά τη ζωή όλων των ανθρώπων, νιώθουν πως όλοι οι άνθρωποι είναι ένα και μάχουνται να φωτίσουν, ν' αγαπήσουν, να ευεργετήσουν όσο μπορούν τους ανθρώπους. Και τέλος είναι αυτοί που βάζουν σκοπό τους να ζήσουν τη ζωή του σύμπαντος, όλοι, άνθρωποι, ζα, φυτά, άστρα είμαστε ένα, η ίδια η ουσία που μάχεται τον ίδιο φοβερό αγώνα, ποιον αγώνα; να μετουσιώνει την ύλη και να την κάμει πνέμα.
- Το Θεό δεν μπορούν να τον χωρέσουν οι εφτά πατωσιές τ' ουρανού και οι εφτά πατωσιές της γης. Όμως τον χωρά η καρδιά του ανθρώπου. Και γι' αυτό το νου σου να μην πληγώσεις ποτέ την καρδιά του ανθρώπου.
- Πόσο αλήθεια καταπληχτικό μυστήριο είναι ετούτη η ζωή και πως σμίγουν και χωρίζουν οι άνθρωποι σαν φύλλα χινοπωριάτικα που τα κυνηγά η μπόρα, και πως του κάκου μοχτάς ν' αρπάξεις με τη ματιά σου το πρόσωπο, το σώμα, τις χειρονομίες του ανθρώπου που αγαπάς - κι όμως, σε λίγα χρόνια δε θα θυμάσαι πια αν ήταν γαλάζια ή μαύρα τα μάτια του.
- Μα δεν έχουμε αλίμονο! εμπιστοσύνη ακόμα στην ψυχή μας, ο νους ο εμποράκος, ο ψιλικατζής την περγελάει, όπως περγελούμε τις γριές ξορκίστρες και μάγισσες.
Αποσπάσματα από βιβλία του Ν. Καζαντζάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου